Jeśli twoją ulubioną rozrywką są zakłady bukmacherskie, totolotek lub gry hazardowe, chociażby online, miej się na baczności. To „zabawy”, które bardzo wciągają i mogą mieć na ciebie toksyczny wpływ. Dowiedz się co robić, kiedy niewinne obstawianie przekształca się w uzależnienie, co świadczy o tym, że nałóg już się w tobie rozwija i dokąd zwrócić się po pomoc.
Co świadczy o tym, że Twoje granie staje się niebezpieczne?
Pierwszym sygnałem, który powinien zapalić czerwoną lampkę są mieszane uczucia wobec hazardu. Z jednej strony nie możesz się doczekać, kiedy znów zagrasz i wiesz, że kiedy się to wydarzy poczujesz ulgę. Z drugiej – masz przeczucie, że grając ranisz bliskich. Straciłeś poczucie szczęścia i spokoju i wiesz, że hazard gra tu pierwsze skrzypce, ale pociąg do niego jest tak duży, że nie potrafisz sobie odmówić. Brzmi znajomo? To niedobrze…
Po drugie, obserwuj swoje myśli. Nałóg objawia się bardzo podobnie u wszystkich – wpływa na sposób ich myślenia o graniu. Zdania typu: “Jeśli teraz przestanę grać, przyznam się do całkowitej porażki. Nie mam żadnej możliwości, żeby spłacić wszystkie pieniądze, ktόre jestem winien”, “Gdybym miał pieniądze, żeby zainwestować, jestem pewien, że dopisałoby mi szczęście. Potrzebuję tylko jedną wygraną”, “Nawet gdybym wygrał, prawdopodobnie straciłbym to znowu”, “Sam nie dam sobie rady z tym bałaganem, ale wstydzę się poprosić o pomoc”, “Powinienem sam rozwiązać swoje problemy. Jak mogę być tak głupi?”, “Nigdy nie przypuszczałem, że to się tak źle skończy” – to tylko kilka przykładów przekłamanego punktu widzenia, które prezentują sposób myślenia nałogowego hazardzisty. Masz podobne wnioski? Odpowiedz sobie szczerze.
Po trzecie, o problemie świadczy fakt, że żyjesz w złudzeniu. Okłamujesz sam siebie, by móc grać dalej. Tak działa uzależnienie – mózg oszukuje Cię byś nie rezygnował z tego, co daje mu napęd. Jeśli wydaje Ci się, że nie możesz zrezygnować ze wszystkiego na raz – z pieniędzy i emocji, które zainwestowałeś w hazard, jeśli nie jesteś w stanie zaakceptować tego, że nigdy nie odzyskasz utraconych w grze pieniędzy – jesteś w kłopotach. Niektórzy wierzą, że ich system gry zadziała, że szala szczęścia przechyli się na ich stronę, że nadszedł czas na wygraną. Inni wierzą, że kontynuacja hazardu jest jedynym sposobem wyjścia z sytuacji, której się wstydzą. To iluzja i błędne koło!
Ostatnim symptomem, który rozpoznasz, jeśli dotyczy Cię problem nałogowego grania, to nieudane próby porzucenia hazardu, choćby na jakiś czas. Każdy specjalista leczenia uzależnień mówi, że aby przekonać się od czego jesteś uzależniony, zrób sobie od tego przerwę. Jeśli nie potrafisz, odczuwasz emocjonalne braki, frustrujesz się i złościsz, to również może być objawem problemu. Taka sytuacja popycha do głębszego ukrywania się i dalszego zaciągania długów. Łudzisz się nadzieją wielkiej wygranej, która zakończyłaby Twoje problemy. Od czasu do czasu wygrywasz, co podtrzymuje złudną nadzieję – do czasu, kiedy straty zaczną się znowu piętrzyć. Gdybyś rzucił granie teraz, czułbyś się jak przegrany. Musiałbyś stawić czoła wszystkim konsekwencjom, jakie spowodował hazard… To o Tobie? Jeśli tak, masz wystarczająco dużo powodów, by się niepokoić o stan swojej psychiki.
Objawy, których nie możesz zignorować
Wyżej opisane myśli i uczucia to opis najlżejszych strat, jakie niesie za sobą nałogowe granie. Straty w fazie zaawansowanego uzależnienia są znacznie większe i zdecydowanie nie należy ich ignorować, ponieważ zagrażają nie tylko zdrowiu i rodzinie, ale i Twojemu życiu! To one najczęściej doprowadzają nałogowców na fotel specjalisty, bo po prostu nie da się ich zignorować.
Kiedy „sprawy Twojego grania“ zaszły za daleko, odbija się to nie tylko na Tobie, ale i na rodzinie. Pierwszym i najczęstszym skutkiem uprawiania hazardu, który doprowadza do konfliktów i jest powodem wizyty u specjalisty są kłopoty finansowe. Jednak to jest wierzchołek calej góry problemów, które piętrzą się i na pierwszy rzut oka wcale nie wyglądają jak uzależnienie od hazardu. Problemowy hazard wywołuje negatywne uczucia wśrόd członków rodziny, co z kolei znacznie utrudnia rozwiązanie tych problemów. Wielu partnerów tych osób, które mają problemy z hazardem, nie chce emocjonalnej lub fizycznej bliskości z kimś, kto ich rani. Członkowie rodziny mogą unikać innych ludzi, ponieważ czują wstyd. To powoduje, że nie łatwo jest uzyskać ich miłość i wsparcie.
Nałóg to choroba, więc odbija się również na organizmie. Wyczerpanie i stres to pierwsze sympotomy somatyczne towarzyszące uzależnionym od hazardu, a co ciekawe dotyczą nie tylko samego chorego, ale i jego rodziny. Mogą to być zaburzenia lękowe, depresja lub problemy takie jak: bezsenność, owrzodzenia, kłopoty z wypróżnianiem się, bóle głowy i mięśni. W przypadku osób uzależnionych często mówi się, że choruje cała rodzina – to oznacza także złożone komplikacje emocjonalne u dzieci i partnerów osób chorych, które objawiają się m.in. braniem na siebie odpowiedzialności za negatywne skutki grania i ponoszeniem jego konsekwencji. Począwszy od spłacania długów, a skończywszy na emocjonalnej niewoli (współuzależnienie polega na uzależnieniu swojego stanu psychicznego od zachowania i nastroju osoby chorej).
Często bywa tak, że wyparcie jest tak silne, że uzależniony nie potrafi dostrzec zależności między tym, co się dzieje z nim i z rodziną a swoim graniem. Dlatego jeśli twoim sztandarowym sposobem na relaks jest hazard, a przy okazji:
- straciłeś chęć do wykonywania codziennych zajęć
- czujesz się przygnębiony lub poirytowany
- nie śpisz tak jak poprzednio (np., masz problemy z zasypianiem, budzisz się często lub śpisz za dużo)
- Twόj apetyt się zmienił. Straciłeś lub przybrałeś na wadze
- czujesz bezradność, beznadziejność lub rozpacz
- masz trudności w myśleniu i zapamiętywaniu, a Twój tok myślenia jest spowolniony
- odczuwasz ciągłe poczucie winy. Nie możesz przestać myśleć o problemach
- straciłeś zainteresowanie potrzebami seksualnymi
- czujesz fizyczne zmęczenie, jesteś powolny i ociężały lub rozbiegany i podekscytowany
- czujesz gniew
- myślisz o samobójstwie
… to najprawdopodobniej jest skutek nałogowego grania.
Co z tym zrobić?
W pierwszej kolejności możesz skorzystać z infolinii, gdzie bezpłatnie i anonimowo otrzymasz fachową poradę – w Polsce przy Instytucie Psychologii Zdrowia PTP działa pierwszy w Polsce telefon zaufania dla osób cierpiących z powodu uzależnień behawioralnych, tj. uzależnienia od hazardu, internetu, seksu, zakupów, pracy czy jedzenia. Wystarczy zadzwonić pod numer: 801 889 880. Możesz także skorzystać z pomocy poradni online dostępnej za pośrednictwem tego serwisu: Poradnia ONLINE. Jeśli natomiast chcesz się spotkać ze specjalistą osobiście – odwiedź najbliższą placówkę leczenia uzależnień.
Źródła: „Problem hazardu: zagadnienia, alternatywy”, ProblemGabmling.ca, Centre for Addiction and Mental Health, Toronto 2008
Oprac. Ewa Bukowiecka-Janik, Dorota Bąk
